Rau ngót, còn được biết đến với tên gọi khác là rau tuốt hoặc bồ ngót, là một thực phẩm không thể thiếu trong bếp của người Việt Nam. Thực phẩm này thường được dùng trong các món như canh nấu, xào, hoặc luộc. Rau ngót được đặc biệt ưa chuộng vào mùa hè bởi khả năng làm mát cơ thể, với hương vị thơm ngon cùng nhiều tác dụng như thanh lọc nhiệt, đào thải độc tố và kích thích tiểu tiện. Trong y học cổ truyền, rau ngót còn được đánh giá cao với các khả năng như kích thích tiết nước bọt, cải thiện tuần hoàn máu, bổ máu, nhuận tràng, diệt khuẩn, giảm viêm nhiễm và tăng cường hệ miễn dịch.
Từ góc độ của y học hiện đại, rau ngót được biết đến là một nguồn cung cấp dồi dào các dưỡng chất thiết yếu và khoáng chất bao gồm vitamin A, vitamin C, sắt, mangan và kali. Một lượng 100g rau ngót chứa 6.5g protein thực vật, là lựa chọn lý tưởng cho những ai theo chế độ ăn chay hoặc mong muốn giảm lượng protein từ thịt trong chế độ ăn hàng ngày. Dưới đây là một số lợi ích sức khỏe có thể nhận được từ việc tiêu thụ rau ngót thường xuyên:
Hạ đường huyết
Rau ngót được biết đến với khả năng ổn định lượng đường trong máu, là lựa chọn thực phẩm thích hợp cho những người có nồng độ glucose máu cao nhằm kiểm soát sự gia tăng đường sau khi ăn. Các nghiên cứu khoa học đã ghi nhận rằng rau ngót chứa inulin, một loại chất xơ hòa tan có thể làm chậm quá trình hấp thụ carbohydrate, qua đó giúp giảm lượng đường trong máu. Điều này đóng góp vào việc phòng ngừa bệnh đái tháo đường type 2 và quản lý tình trạng sức khỏe cho những người đang đối mặt với vấn đề này.
Rau ngót được biết đến với khả năng ổn định lượng đường trong máu
Bổ sung vitamin C
Rau ngót là một nguồn cung cấp vitamin C phong phú, với 85mg vitamin C trong mỗi 100g rau, vượt trội hơn so với cam, chỉ chứa 53,2mg vitamin C trong cùng khối lượng. Lượng vitamin C dồi dào này đóng vai trò quan trọng trong việc tổng hợp collagen, giúp nhanh chóng phục hồi các tổn thương trên da, đồng thời có tác dụng chống lại quá trình lão hóa và bảo vệ làn da khỏi những tổn thương do môi trường gây ra.
Không chỉ vậy, vitamin C trong rau ngót cũng hỗ trợ điều hòa mức cholesterol trong máu, tăng cường khả năng phòng vệ của hệ miễn dịch và cải thiện hoạt động của bộ não.
Tuy nhiên, vitamin C có thể bị phân hủy khi chế biến không đúng cách, đặc biệt là khi rau được nấu với lượng muối lớn, xào nấu quá lâu. Để giữ trọn vẹn giá trị dinh dưỡng của rau ngót, cách tốt nhất là hấp hoặc luộc, sử dụng lượng gia vị vừa phải và tiêu thụ ngay sau khi nấu.
Thúc đẩy tiết sữa
Rau ngót hỗ trợ các bà mẹ mới sinh bằng cách làm giảm tình trạng viêm và góp phần thúc đẩy quá trình tiết sữa nhờ vào sự hiện diện của sterols, những hợp chất hóa học có đặc tính tương tự estrogen.
Mẹ sau sinh nên ăn rau ngót để thúc đẩy tiết sữa
Hỗ trợ kiểm soát cân nặng, giúp tiêu hoá khoẻ
Rau ngót, tương tự các loại rau lá xanh khác, giàu chất xơ, nước và flavonoid có tác dụng chống oxy hóa, giúp duy trì cảm giác no lâu hơn, qua đó góp phần kiểm soát calo tiêu thụ và hỗ trợ quá trình giảm cân. Chất xơ có trong rau ngót cũng thúc đẩy hệ tiêu hóa khỏe mạnh, làm mềm phân và giảm nguy cơ táo bón.
Bổ mắt
Rau ngót là nguồn cung cấp dồi dào của các tiền chất vitamin A, hỗ trợ phòng chống các vấn đề về mắt, bao gồm cả những bệnh liên quan đến tuổi tác như thoái hóa điểm vàng. Đồng thời, vitamin A có trong rau cũng có ích cho hệ thống miễn dịch và da, thúc đẩy sự phát triển của tế bào mới.
Không chỉ có tác dụng tốt cho mắt, rau ngót còn cung cấp lượng lớn chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do, giảm huyết áp, phòng ngừa nhiễm trùng từ vi khuẩn và thúc đẩy sản xuất hormone testosterone ở nam giới.
Trong y học cổ truyền, rau ngót được ứng dụng để điều trị táo bón, giảm triệu chứng mồ hôi trộm ở trẻ nhỏ, cầm máu cam, chữa trị đau mắt đỏ và nhiều bệnh lý khác. Rễ rau ngót, với vị đắng, được biết đến với công dụng lợi tiểu và hoạt huyết. Tuy nhiên, trước khi sử dụng rễ rau ngót làm thuốc, cần có sự tư vấn của bác sĩ chuyên môn.
Trong y học cổ truyền, rau ngót được ứng dụng để điều trị táo bón
Lưu ý khi ăn rau ngót
Mặc dù rau ngót mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng cần hạn chế ăn quá 50 gram mỗi ngày và không nên tiêu thụ liên tục trong thời gian dài để phòng ngừa các vấn đề như rối loạn giấc ngủ, ảnh hưởng tới việc hấp thụ canxi và gây khó tiêu. Để đảm bảo một chế độ ăn uống cân đối và đa dạng về dinh dưỡng, nên kết hợp rau ngót cùng với các loại rau củ khác.
Đối với phụ nữ mang thai, việc ăn rau ngót có thể không an toàn vì nguy cơ gây co thắt tử cung, có thể dẫn đến nguy cơ sảy thai. Những người có vấn đề về tiêu hóa, mất ngủ, người lớn tuổi, những người đang gặp phải tình trạng thiếu hụt canxi hoặc mắc bệnh còi xương cũng cần lưu ý giới hạn lượng rau ngót trong chế độ ăn hàng ngày của mình.
