Trong quá trình dạy con đôi khi vợ chồng nảy sinh mâu thuẫn chỉ vì đổ lỗi "tính này là di truyền từ mẹ mày", "tính này di truyền từ bố mày", "là do mẹ mày không biết dạy"... Điều đó vừa dẫn tới đổ lỗi vòng quanh gia đình bất hòa mà không tìm ra hướng giải quyết tốt cho con cái.
Một đứa trẻ có tính cách hướng nội hay hướng ngoại sẽ tốt hơn, sẽ thành công hơn trong tương lai. Sự hướng nội hay hướng ngoại này do đâu mà ra? Đôi khi chúng ta cho rằng người hướng ngoại mới dễ làm việc lớn, thành công nên thường e ngại khi con mình hướng nội sâu sắc và muốn thay đổi. Điều đó có cần thiết không?
Vậy tính cách của trẻ hình thành từ đâu?
Yếu tố di truyền rất lớn
Theo nhiều chuyên gia thì tính cách một đứa trẻ chịu ảnh hưởng bởi DNA tức là gene của cha mẹ. Các chuyên gia di truyền từng tiến hành nghiên cứu tính cách trên 850 cặp song sinh và phát hiện ra rằng tính cách của một đứa trẻ bị ảnh hưởng bởi sự di truyền của cha mẹ chiếm khoảng 30%-60%. Di truyền này không phải từ riêng cha hoặc riêng mẹ mà có thể do cả hai. Do sự kết hợp của cha và mẹ trong quá trình thụ tinh để hình thành nên DNA của con. Thế nên thay vì đổ lỗi tại cha hay tại mẹ hoặc nhận công tranh phần vì anh hay vì em thì tốt nhất chúng ta nên biết rằng đó là sự kết hợp của cả hai. Nhưng hãy nhớ dẫu DNA quan trọng góp phần 30-60% đi nữa thì chúng ta hoàn toàn có thể bù đắp cho con môi trường và nền giáo dục để hướng con tới một phiên bản tốt hơn.
Khi gene của con không ưu việt, phải làm sao?
Không có ai là cha mẹ mà không mong điều tốt nhất tới cho con mình. Nhưng yếu tố gene là thứ chúng ta không can thiệp được. Nếu không may sự hợp tác của cha và mẹ truyền sang cho con gene tính cách không tốt hãy thay đổi cách giáo dục và tạo cho con môi trường tốt hơn.
Một cuộc khảo sát ở Úc cho thấy nếu trẻ có tính cách hướng nội bẩm sinh bị cha mẹ ép hòa nhập với xã hội thay vì đưa ra sự hỗ trợ thì khi lớn lên, đứa trẻ vẫn sẽ nhút nhát, sống nội tâm, thậm chí ở mức độ cao hơn. Ngược lại, nếu cha mẹ dành cho con sự hỗ trợ và chăm sóc, giúp con làm quen với môi trường và tìm được những người bạn mà con tin tưởng, thì những đứa trẻ sẽ có kỹ năng xã hội tương đối tốt khi lớn lên.
Bởi vậy tính cách của trẻ, dù hướng nội hay hướng ngoại thì không quan trọng bằng việc chúng ta dạy con thế nào. Linda Silverman là một học giả người Mỹ, sau 30 năm nghiên cứu nhận thấy, chỉ số IQ càng cao thì tính cách hướng nội càng rõ ràng, khoảng 70% người thành công có tính cách hướng nội hơn. "Thiên tài" Steve Jobs là con nuôi từ nhỏ, ông sống thu mình và nội tâm nhưng tính cách đó cũng giúp ông nắm bắt sâu sắc nhu cầu chi tiết của người tiêu dùng và tạo ra một kỷ nguyên mới của điện thoại thông minh.
Khi tính cách con hướng nội, cha mẹ làm gì?
Hiểu nhiều hơn và ít chỉ trích trẻ hơn
Hướng nội hay hướng ngoại không có gì xấu, đó chỉ là đặc điểm ở con người khác nhau. Thế nên cha mẹ cần lắng nghe nhiều hơn thấu hiểu nhiều hơn. Mỗi tính cách sẽ có những thế mạnh riêng và sự phù hợp riêng
Đừng ép trẻ hòa nhập xã hội, hãy tạo nhiều cơ hội để hướng dẫn trẻ
Không phải cứ đứa trẻ hướng ngoại hoạt bát giao tiếp nhiều mới là tốt. Nếu con bạn quá nhút nhát đừng ép con, kiểu như đẩy con xuống nước đột ngột cho con bơi đôi khi lại làm con hoảng sợ. Hãy dắt con, thuyết phục rủ con cùng đi chơi, tham gia với bạn bè.
Mở đường trước cho con chuẩn bị tinh thần
Biết con hướng nội thì cha mẹ cần có những "dạo đầu" phù hợp nếu đưa con đi gặp người lạ, địa điểm xa lạ. Hãy tạo cơ hội cho con hòa nhập bằng việc nói trước về chuyến đi. Và không ép con phải như này như kia. Dần dần con sẽ quen hơn.
Dạy trẻ cách tự bảo vệ
Ở trường học, những đứa trẻ hướng nội dễ bị gạt ra ngoài, cha mẹ phải dạy cho con khả năng tự tìm kiếm sự giúp đỡ và giải quyết vấn đề. Đồng thời, bạn cũng có thể trao đổi với giáo viên nhiều hơn về tính cách của trẻ để nhận được sự thấu hiểu và giúp đỡ.
Nét tính cách của con trẻ hướng nội hay hướng ngoại không có tốt hay xấu. Mỗi tính cách sẽ có những môi trường phù hợp và tương lai thăng tiến phù hợp. Vì vậy bạn đừng ép con theo cách nghĩ của mình. Một đứa trẻ hướng ngoại cũng cần được uốn nắn để không trở nên kiêu căng, bốc phét, quá đà. Và trong gia đình tốt nhất không nên có chuyện vợ hoặc chồng đổ lỗi con thừa hưởng nét đó từ ai, điêu đó không thay đổi được vấn đề mà chỉ làm gia đình căng thẳng thêm và con bạn sẽ thấy tội lỗi vì mình mà gây ra bất hòa cho cha mẹ. Nét tính cách đó thừa hưởng từ ai đi nữa, thì bạn cũng không được đổ lỗi, bởi bạn tới với người bạn đời của mình là do tự bạn chọn, chỉ có cùng nhau cố gắng mới tiến bộ, còn chỉ trích chỉ làm chậm quá trình mà thôi.
