Cây hoa sữa là loại cây gắn với nhiều hình ảnh thơ ca Việt Nam. Nhưng mỗi khi vào mùa hoa sữa nở nhiều tạo hương thơm nồng nặc khiến nhiều người khó chịu. Hoa sữa còn có tên là mùa cua, mò cua, mồng cua. Dân gian gọi là hoa sữa bởi khi nhựa của chúng chảy ra trắng đặc như sữa. Theoy học cổ truyền thì vỏ cây sữa vị đắng, tính lạnh, có tính năng thanh nhiệt, giải độc, chỉ thống, binh suyễn, chỉ khát, triệt ngược (sốt rét muỗi truyền) phát hãn, kiện vị. Cây hoa sữa phát triển ở nhiều nước như Ấn Độ, Việt Nam, Trung Quốc, Philippin...
Tất cả bộ phận vỏ thân, lá hoa sữa đều có thể làm thuốc. Chiết xuất của cây hoa sữa giàu các thành phần là alkaloids, steroids… Đặc biệt vỏ cây có các alkaloid như ditamine, echitenine và echitamine và được sử dụng như một thuốc có tác dụng kháng khuẩn, điều trị sốt rét như thuốc thay thế cho thuốc trị sốt rét Quinine.
Uống nước sắc từ vỏ cây hoa sữa còn giúp cầm tiêu chảy, trị rối loạn tiêu hóa, hạ sốt và điều hòa kinh nguyệt. Nước sắc lá cây thì lại được dùng để trị bệnh beribri, một loại bệnh viêm đa dây thần kinh do thiếu vitamin B1.
Một số bài thuốc chữa bệnh từ cây hoa sữa
Cây hoa sữa trị nóng trong người, ăn kém, gầy yếu: Dùng vỏ cây sữa phơi khô hoặc sấy khô tán mịn thành bột. Cách dùng là: ngày uống 1 - 3g bột, uống với nước nóng hoặc sắc. Công dụng giúp hạ nhiệt cơ thể, giải nóng trong giúp ăn ngon hơn, tăng cân. Những người gầy yếu da hay bị nóng có thể dùng bài này. Vỏ hoa sữa thu hoạch vào mùa xuân lúc cây chưa ra hoa sẽ nhiều hoạt chất hơn khi cây đang có hoa.
Rượu vỏ cây sữa giúp nâng cao sức khỏe: Dùng vỏ cây sữa tán nhỏ 75g. Rượu 30 - 35o lượng 500ml. Ngâm 7 ngày lọc lấy nước trong rồi thêm rượu vào cho đủ 500ml. Ngày uống 40ml chia 2 lần, trước 2 bữa ăn chính.
Cao lỏng vỏ cây sữa trị bệnh: ngâm bột vỏ sữa với cồn 60o trong 7 ngày. Thỉnh thoảng lắc lọc và thêm cồn 60o cho bằng trọng lượng của vỏ, để cuối cùng cho 1kg vỏ sẽ được 1 lít cao lỏng. Mỗi ngày dùng 0,5 - 1,5g. Nhiều nhất chỉ uống mỗi lần 2g và mỗi ngày 6g giúp kháng khuẩn trị viêm.
Cây hoa sữa trị lớt loét đau răng: Dùng vỏ cây sữa sắc lấy nước đặc. Sau đó ngậm súc miệng trị đau răng, bôi vào chỗ mụn nhọt lở loét giúp giảm mụn nhọt nhanh hơn.
Cây hoa sữa chữa bạch huyết cấp kèm ho hen: vỏ sữa 15g, tử thảo 15g, ngũ vị tử 15g, anh túc xác 6g, sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Cây hoa sữa trị nôn mửa, thiếu máu do hóa trị liệu: Dùng lá sữa 20g sao vàng sắc uống sẽ giúp giảm cơn nôn ói.
Lưu ý khi sử dụng cây hoa sữa điều trị bệnh
Hoa sữa có thể gây dị ứng cho một số trường hợp do đó nên tránh ngửi mùi hoa sữa khi bị viêm mũi dị ứng, người bệnh hen suyễn. Những người viêm xoang, trẻ nhỏ còn yếu cũng không nên tiếp xúc nhiều với hoa sữa.
Cây hoa sữa là cây phổ biến tại một số địa phương Việt Nam như Hà Nội, Hưng Yên, Nam Định, Ninh Bình... Tuy nhiên bài thuốc về cây hoa sữa lại được ít người dùng, nên bạn có thể tham khảo thêm ý kiến bác sỹ khi dùng, đặc biệt khi bạn đang dùng kèm các thuốc khác.
