Trong ẩm thực Việt Nam không thể thiếu được lá dong. Lá dong để gói bánh đặc biệt bánh chưng cần lá dong. Đó là hương vị không thể thiếu mỗi khi Tết đến, mỗi khi nói tới bánh chưng. Lá dong là loại cây thân cỏ, hay mọc ở khu gần rìa nước. Lá dong được dùng chủ yếu để gói bánh chưng vừa để bao bọc bánh, vừa để tạo màu xanh vỏ bánh vừa tạo hương thơm đặc trưng mà khi thay thế bằng lá khác thì không thể nào tạo được hương vị đúng của bánh chưng truyền thống nữa.
Thế nhưng ít ai biết lá dong còn là thảo dược dùng để trị bệnh. Thông thường lá dong dùng làm thuốc thì sẽ dùng lá tươi
Lá dong có vị ngọt nhạt, mùi thơm nhẹ, tính hơi hàn, quy vào kinh Can có tác dụng thanh lọc giải độc, tốt cho gan thận.
Công dụng của lá dong là giúp cơ thể thanh nhiệt, giải độc, lợi niệu, mát gan, chỉ huyết.
Bộ phận dùng: Lá của cây dong được dùng gói bánh và chữa bệnh.
Lá dong có thể thu hái quanh năm nhưng thời điểm thu hái nhiều nhất là gần Tết nguyên đán (tháng 11-12 âm lịch) nhằm mục đích gói bánh chưng, bánh tét. Khi sử dụng làm thuốc, lá dong được dùng ở dạng tươi.
Một số bài thuốc từ lá dong
- Dùng làm thuốc giải rượu, chữa say rượu: Bạn lấy lá dong tươi 100 – 200g rửa thật sạch sau đó giã nát, vắt lấy nước uống trực tiếp. Trong trường hợp muốn đề phòng nhiễm khuẩn thì cũng có thể nấu nước lá dong rồi uống.
- Lá dong dùng thanh nhiệt giải độc: Lá dong tươi 100 – 200g nấu với 1 lít nước, uống trong ngày. Bạn có thể cho lá dong vào ấm và hãm như hãm trà rồi uống.
- Lá dong chữa rắn cắn: Lá dong tươi lượng vừa đủ, giã nát, lấy bã đắp vết rắn cắn. Người bệnh cần được đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được cứu chữa kịp thời.
- Lá dong chữa lành vết thương: Bạn dùng lá dong 100g rửa thật sạch sau đó mang đi giã nát, đắp và băng lên vết thương giúp cầm máu.
Tránh nhầm lẫn khi dùng lá dong
Cây lá dong gói bánh chưng có hình dạng gần giống với cây dong lấy củ để sản xuất miến. Thế nên bạn cần chú ý hai loại này. Loại lá dong lấy củ thì thường có viền màu đỏ tía và dáng lá sẽ không có gân sống ở giữa thẳng như lá dong gói bánh chưng. Bên cạnh đó, phần lớn bài thuốc từ lá dong chỉ được lưu truyền trong dân gian nên tác dụng và mức độ cải thiện bệnh chưa được xác định. Do đó, với các trường hợp bệnh sử dụng lá dong chữa bệnh cần được bác sĩ chuyên khoa hướng dẫn trước khi áp dụng để tránh hậu quả đáng tiếc.