Củ cải vốn là loại thực phẩm đặc trưng của mùa đông. Hiện nay, củ cải được trồng quanh năm, nhưng vụ chính gieo hạt là vào tháng 8-9 (cho thu hoạch sau 60-70 ngày, năng suất đạt trung bình), vụ muộn gieo hạt tháng 10-11 (cho thu hoạch sau 80-100 ngày, năng suất cho cao nhất). Nếu trồng củ cải vào mùa xuân - hè sẽ nhanh được thu hoạch hơn, nhưng năng suất thấp nhất, ăn không ngon và nhiều chất dinh dưỡng như củ cải trồng vào mùa đông.
Không phải tự nhiên mà củ cải trắng lại là loại thực phẩm được ví như “nhân sâm mùa đông”. Hay người xưa có câu: “Đông ăn củ cải, hè ăn gừng, khỏi phiền bác sĩ kê đơn”. Câu nói tuy ngắn gọn nhưng đủ thấy vai trò quan trọng của những món được ăn đúng mùa. Vì ăn củ cải quá tốt cho sức khỏe, phòng tránh được nhiều bệnh đường hô hấp, cực kỳ bổ phổi lại đẹp da, giữ dáng.
Theo Suho, dưới góc nhìn y học, bác sĩ Lý Vĩ thuộc Bệnh viện Đại học Y khoa Quảng Châu, đồng thời là thành viên của Hiệp hội Dược phẩm tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc đã có những phân tích rất chi tiết về ý nghĩa sâu xa về củ cải như: Củ cải giàu vitamin A, C, canxi, acid folic và các chất chống ôxy hóa... mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như: Ngăn ngừa ung thư, cải thiện hệ tiêu hóa, bảo vệ gan, tốt cho não bộ, hỗ trợ giảm cân hiệu quả, ngăn ngừa lão hóa cho làn da, kháng viêm và phòng ngừa các bệnh về tim mạch.
Theo y học cổ truyền Trung Quốc, củ cải có vị cay nồng, ngọt, tính mát, đi vào kinh phổi và dạ dày, là loại thực phẩm tốt có thể hỗ trợ điều trị nhiều bệnh. Một số giá trị dược liệu của củ cải có thể nhắc tới như tốt cho hệ hô hấp, giảm ho, giảm đờ, tăng cường khả năng miễn dịch, tốt cho bệnh nhân tiểu đường, ngăn ngừa bệnh vàng da, chống táo bón, giúp kiểm soát cân nặng…
Theo trang NDTV Food của Ấn Độ, củ cải có tác dụng giải độc gan và dạ dày. Củ cải đen và lá của cây củ cải đen được sử dụng để điều trị bệnh vàng da nhờ tác dụng loại bỏ lượng bilirubin dư thừa trong máu. Củ cải còn có tác dụng làm sạch mạch máu, kiểm soát tình trạng suy giáp nhờ có chứa nhiều lưu huỳnh. Củ cải cũng được dùng làm phương thuốc hạ sốt và giảm viêm do sốt.
Theo ThS.BS Hoàng Khánh Toàn (Nguyên Trưởng khoa Đông y, Bệnh viện TW Quân đội 108), trong Đông y, củ cải trắng có vị ngọt, hơi cay, đắng, tính bình, không độc, có tác dụng chữa ho, long đờm, lợi tiểu kích thích tiêu hoá, bảo vệ dạ dày... Chính vì vậy, củ cải trắng được coi là khắc tinh của những bệnh đường hô hấp, ăn thường xuyên sẽ dưỡng phổi, giúp bổ phổi, tăng cường sức khỏe vào mùa đông.
Ăn củ cải thế nào vào mùa đông tốt để tốt nhất?
Nghiên cứu hiện đại cho rằng củ cải trắng chứa amylase và chất xơ thô, có thể thúc đẩy tiêu hóa, tăng cảm giác thèm ăn, đẩy nhanh nhu động đường tiêu hóa, giảm ho và giảm đờm.
Còn trong Đông y, lá củ cải trắng có màu xanh, tính ấm, vị đắng, hăng, tác dụng thanh phế, bổ gan, tốt cho tim mạch, hỗ trợ ngăn ngừa bệnh tiểu đường, thấp khớp.
Củ cải trắng là loại rau dễ bảo quản, có nhiều cách chế biến khác nhau như xào, nấu canh, luộc hoặc có thể làm salad. Phần củ của củ cải có màu trắng, vị ngọt, cay nồng, giúp dưỡng phổi, giải độc, đồng thời là thuốc lợi tiểu và nhuận tràng.
Vào mùa đông khí hậu lạnh giá, hầu hết mọi người đều thích ở trong nhà và hạn chế ra ngoài. Nếu ở trong nhà lâu, chắc chắn sẽ dẫn tới tình trạng dạ dày khó chịu. Ngoài ra, vào mùa đông, người ta có xu hướng ăn nhiều và bồi bổ quá mức, điều này khiến cho dương khí trong cơ thể bị đẩy mạnh lên quá mức. Khi dương khí dư thừa, nó sẽ khiến nóng dạ dày, có thể sinh ra nhiều bệnh.
Thịt kho củ cải giúp giảm nóng trong, tiêu đờm. Vào mùa đông, người dân thường ăn nhiều thịt nên dễ có đờm và bị nóng. Khi ăn thịt lợn nấu củ cải hoặc thịt bò hầm củ cải, thịt cừu hầm củ cải…, cơ thể không những đỡ nóng trong mà còn được bổ sung rất nhiều chất dinh dưỡng.
Để giải quyết vấn đề này cần phải dưỡng âm. Củ cải tươi và giòn, nó không chỉ có tác dụng làm dịu dạ dày đang bị kích thích mà còn giúp lưu thông khí trong cơ thể, điều chỉnh khí huyết, từ đó thải được khí dương dư thừa ra ngoài.
Lưu ý khi ăn củ cải
- Không ăn quá nhiều dù củ cải trắng rất tốt cho sức khỏe. Ăn nhiều củ cải trắng có thể làm rối loạn tiêu hóa, gây đau bụng nên giới chuyên gia khuyến cáo không được lạm dụng.
- Bà bầu cần phải hạn chế ăn củ cải trắng vì ăn nhiều sẽ làm tăng tiểu rắt, gây khó chịu do củ cải có tính lợi tiểu. Chỉ nên ăn 1-2 lần mỗi tuần.
- Nếu có bệnh lý đặc biệt cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi định ăn củ cải thường xuyên.
Những món ăn ngon, bổ dưỡng, đơn giản và dễ làm hàng ngày từ củ cải
Dưới đây là 4 món ngon thường ngày, dễ làm và bổ dưỡng từ củ cải:
1. Củ cải kho thịt ba rọi
Nguyên Liệu
- 300 gr thịt ba rọi
- 1-2 củ cải trắng
- 4-5 tép hành tím
- 200ml nước dừa tươi
- 100ml nước mắm
- 1 ít nước màu
Cách làm
Bước 1: Rửa và cắt thịt thành miếng vừa ăn
Bước 2: Củ cải trắng bào vỏ, cắt miếng vừa ăn
Bước 3: Ướp thịt đã cắt với nước mắm, hành tím băm nhuyễn, nước màu trong khoảng 15-20 phút.
Bước 4: Đặt nồi thịt đã ướp lên bếp, kho đến khi thịt thấm đều gia vị và có màu vàng đẹp mắt. Đổ nước dừa tươi vào, đun sôi lửa nhỏ.
Bước 5: Cho củ cải trắng vào, tiếp tục đun sôi đến khi củ cải thấm gia vị và nước trong nồi gần cạn
Bước 6: Tắt bếp, múc thịt ra đĩa. Ăn nóng với cơm sẽ rất ngon.
Củ cải trắng sẽ làm món thịt kho đỡ ngán và rất đưa cơm.
2. Canh xương ống hầm củ
Nguyên Liệu
- 400gr xương ô
- 200gr củ cải đường
- 100gr cà rốt
- 1 củ khoai tây
- Hành lá, hạt nêm, muối, tiêu..
Cách làm
Bước 1: Khoai tây gọt vỏ rồi rửa sạch để ráo cắt miếng vừa ăn.Cà rốt cạo vỏ cắt bỏ 2 đầu rồi rửa sạch.Củ cải đường cắt bỏ 2 đầu rửa sạch để ráo và cắt miếng vừa ăn.
Bước 2: Xương ống rửa sạch để ráo cho vào nồi nước sôi thêm ít muối rồi nấu sôi cho ra thau rửa sạch. Bắc nồi nước lên bếp cho xương ống vào hầm cho mềm.
Bước 3: Sau khi xương mềm thì cho cà rốt,củ cải đường vào nấu gần chín thì cho khoai tây vào nấu cho mềm nêm vào 2 muỗng cafe hạt nêm rồi nêm nếm lại cho vừa ăn rồi tắt bếp.
Bước 4: Múc canh ra tô thêm hành lá cắt nhỏ vào và rắc thêm ít tiêu cho thơm.
Canh xương ống hầm củ cải, khoai tây và cà rốt là món canh dễ ăn, ngon ngọt và màu sắc bắt mắt, giàu chất dinh dưỡng với vị thanh ngọt từ nước hầm xương, ngọt thơm từ củ cải đường và bùi bùi của khoai tây, mang lại một bữa cơm đậm đà hương vị cho gia đình.
3. Củ cải khô xào thịt heo ba chỉ
Nguyên Liệu
- Củ cải khô
- Thịt ba chỉ
- Hành khô, nước mắm, dầu ăn, dầu hào, bột ngọt, muối, hành hoa
Cách làm
Bước 1: Ngâm củ cải trước khi xào khoảng 2 tiếng cho củ cải nở ra. Củ cải khô xào thịt heo ba chỉ bước làm 1 hình.
Bước 2: Sau khi củ cải nở, rửa sạch lại. Vắt nước, thái miếng vừa ăn.
Bước 3: Thịt ba chỉ thái miếng mỏng. Hành khô thái mỏng. Hành lá cắt khúc.
Bước 4: Cho thịt ba chỉ vào chảo nóng (không thêm dầu ăn) đảo đều cho thịt hơi cháy cạnh rồi cho ra đĩa. Đổ chút dầu ăn vào chảo, phi hành, cho thịt vào đảo đều cùng nước mắm, dầu hào, muối ăn.
Bước 5: Bỏ củ cải vào đảo cho đến khi chín, củ cải không có vị hăng nữa. Nêm nếm hợp khẩu vị, cho chút bột ngọt, hành hoa đảo đều rồi cho ra đĩa.
Củ cải giòn giòn lạ miệng ăn với cơm rất cuốn.
4. Củ cải muối chua
Nguyên liệu
- 400gr củ cải
- Muối hạt
Cách làm
Bước 1: Củ cải đường cắt bỏ đầu và rễ, rửa sạch, thái miếng vừa ăn sau đó đem phơi một nắng cho héo bớt.
Bước 2: Cho xíu muối vào 500ml nước đun sôi để nguội, khuấy đến khi tan, nếm thấy mặn hơn bình thường chút là được, cho củ cải đường vào ấn ngập củ cải sau đó đậy nắp vào, để 3-4 ngày chua là lấy ra thưởng thức.
