Một vài ngày trước, khi con gái tôi trở về nhà sau giờ học, tôi nhận thấy những vết xước trên khuôn mặt của cháu. Khi tôi hỏi, cháu cho biết bị bạn bè trong lớp bắt nạt - một số lần bị giật tóc và cào vào mặt, nhưng cháu chưa bao giờ đánh trả lại. Nghe con gái kể chuyện, tôi cảm thấy đau lòng và tức giận. Vì thế, tôi nói với con rằng nếu lần sau bạn bè lại bắt nạt cháu thì cháu có thể đánh trả lại mà không lo bị mẹ mắng. Sau đó, con gái tôi cho biết người bạn đó đã bị cháu đánh trả lại khi giữ tóc của cháu, đến mức phải khóc thét. Từ đó, bạn đó không bao giờ bắt nạt con gái tôi nữa.
Hành động đánh nhau, cãi vã trong quá trình học tập là điều không thể tránh khỏi. Nếu cha mẹ không chỉ dạy con cách giải quyết vấn đề một cách chính đáng, trẻ có thể trở thành nạn nhân hoặc kẻ thù, ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lý và sức khỏe của trẻ. Nếu chỉ khuyến khích trẻ báo cáo với giáo viên sau khi bị bắt nạt, chúng ta sẽ không giải quyết được vấn đề và thậm chí có thể khiến trẻ dễ bị bắt nạt nhiều hơn.
Lý Mai Cẩn, một giáo sư tâm lý tội phạm nổi tiếng tại Trung Quốc, từng cho rằng cho trẻ em "đánh trả" thường giải quyết vấn đề tốt hơn. Đánh trả không phải là hành động xấu, mà được xem là hành động tự vệ chính đáng.
Dạy con không đánh bạn đồng thời cũng dạy con cách đối mặt với bắt nạt
Trong văn hóa Việt Nam, đạo đức và giúp đỡ người khác luôn được đề cao. Tuy nhiên, khi giáo dục con cái, nhiều cha mẹ chỉ dạy con không được tùy tiện đánh đập hay ức hiếp người khác mà bỏ qua việc giảng dạy các em biết cách tự bảo vệ và xử lý khi bị bắt nạt.
Để tránh tình trạng trẻ bị áp bức và yếu thế trước bạo lực và các tình huống khác, cha mẹ cần tăng cường giáo dục về mặt này. Nếu bạn lo lắng con bị bắt nạt ở trường, hãy khuyến khích con tự vệ bằng cách nói rằng nếu bị bắt nạt, con có thể đánh trả và cha mẹ sẽ ủng hộ con. Điều này sẽ giúp con có đủ can đảm để đối mặt với những kẻ bắt nạt.
Để trẻ học cách nói “không”
Giai đoạn trước 6 tuổi là rất quan trọng cho sự phát triển nhân cách và các khía cạnh khác của trẻ. Cha mẹ cần dạy trẻ biết nói không và kiên quyết từ chối những hành động hoặc điều mà chúng không thích. Cha mẹ cũng cần thể hiện thái độ quyết định và tự tin của mình, để cho người khác biết rằng trẻ không dễ bị bắt nạt và có thể đối mặt với hành vi bắt nạt bằng cách lớn tiếng phản kháng. Tuyệt đối không dạy trẻ trở thành kẻ dễ bị kiểm soát và phục tùng.
Cho trẻ vận động để khỏe mạnh
Trong môi trường học đường, thường những trẻ có chiều cao và thể chất tốt sẽ ít bị bắt nạt. Do đó, khi giáo dục con cái, cha mẹ nên khuyến khích trẻ rèn luyện thể chất để trở nên nhanh nhẹn và khỏe mạnh hơn. Điều này sẽ giảm thiểu khả năng con bị bắt nạt. Tuy nhiên, nếu trẻ vẫn bị bắt nạt, chúng vẫn có thể sử dụng sức mạnh của mình để đối phó. Cha mẹ cần hướng dẫn con cách xử lý tình huống bị bắt nạt, giúp con tự tin, dũng cảm và biết cách đối mặt với những tình huống khó khăn.
Dạy trẻ cách nhìn đúng đắn về cuộc sống
Tình trạng bạo lực học đường đang ngày càng trở nên phổ biến, ảnh hưởng không chỉ đến thể xác mà còn đến tâm lý của trẻ. Vì thế, việc giáo dục trẻ từ nhỏ để phân biệt được hành vi đúng và sai, biết cách tự bảo vệ bản thân là rất quan trọng. Cha mẹ nên dạy trẻ những quan niệm đúng đắn để giúp trẻ có cái nhìn chính xác hơn về cuộc sống, đồng thời biết cách đối phó và xử lý tình huống khi bị bắt nạt. Như vậy, trẻ sẽ tránh bị ảnh hưởng bởi bạo lực học đường và có tâm lý lành mạnh hơn.
