Ở các vùng quê xưa, quả chay đã không còn xa lạ nhưng ngày nay không có nhiều người biết đến loại quả này. Cây chay thuộc loại thân gỗ, có tên khoa học là Artocarpus tonkinensis. Cây được thấy nhiều ở các tỉnh Đông Bắc Bộ.
Trước đây người ta thường trồng chay để lấy rễ ăn cùng với trồng không. Nhưng giờ đây có ít người ăn trầu nên cây này bị chặt bỏ gần hết, còn rất ít nơi trồng.
Khi còn xanh, quả chay có vị chua gắt, khi chín lại có quả chua, quả ngọt nhưng hương vị không hấp dẫn lắm nên ít người thích.
Quả chay chín có thể để ăn tươi hoặc được sử dụng để chế biến những món ăn cực kỳ ngon miệng như canh chua hay cá kho quả chay,… Món ăn từ quả chay có vị chua chua, vừa giúp cơ thể giải nhiệt vào mùa hè vừa gợi lại những hương vị giản dị của quê hương.
Nghiên cứu khoa học cho thấy, quả chay là thành phần của rất nhiều bài thuốc trong y học cổ truyền Việt Nam. Nó có vị chua, tính bình, dùng trị ho do phế nhiệt, ho ra máu, đau họng, nôn ra máu, chảy máu cam hoặc trường hợp dạ dày thiếu axit.
Trong quả chay còn chứa nhiều hợp chất quan trọng giúp hỗ trợ cơ thể tiêu hóa thức ăn, kích thích ăn uống và nhuận tràng.
Vậy nên quả chay không đơn thuần là một loại thực phẩm bổ dưỡng mà còn rất tốt cho hệ tiêu hóa. Bạn có thể kho cá với quả chay theo công thức dưới đây sẽ có được món ăn ngon và nhiều dinh dưỡng.
Nguyên liệu
- Cá chim đã làm sạch ruột, bỏ gân máu: 1,5kg
- Sả: 6-7 củ
- Riềng già
- Hành khô: 5 củ
- Nước màu
- Nước mắm cốt: 10 thìa ăn phở
- Nước đun sôi
- Giấm (chanh), muối biển
- Ớt: 3-5 quả
- Quả chay to: 5 quả
- Thịt ba chỉ lợn: 500g
Cách làm
- Cá mua về rửa sạch sau đó pha nước có thêm giấm hoặc chanh và muối biển rửa thật kỹ để cá bớt mùi tanh. BẠn dùng giấy bếp thấm khô mình cá hoặc để ráo.
- Ướp cá với 1 thìa muối biển trong thời gian 1-2 tiếng để cá chắc lại.
- Thịt ba chỉ thái miếng dày vì quá trình kho lâu thịt sẽ teo lại nhỏ hơn.
- Quả chay đem rửa sạch, thái lát.
- Củ sả đập dập, riếng cắt lát và 1 phần đem xay nhỏ. Hành khô thái lát.
- Cho dầu vào chảo phi thơm hành, giếng lát, sả.
- Cho phần này vào đáy nồi.
- Bạn tiếp tục xếp các phần theo từng lớp: Chay thái lát, thịt ba chỉ lợn, cá, thịt ba chỉ heo, chay thái lát, riềng xay, ớt.
- Bạn cho nước mắm và nước hàng vào, rưới đều khắp mặt nồi cá. Cuối cùng là đổ nước sôi 100 độ vào sâm sấp mặt trên cùng của nồi cá.
- Kho cá trong khoảng 2 tiếng. Lúc đầu để lửa lớn để cá sôi nhanh và gia vị tiếp xúc đều. Nước sôi được khoảng 30 phút cho lửa nhỏ để cá ngấm gia vị, chín nhừ đậm đà hơn. Khi nồi cá gần cạn nước, nước kho sệt lại là đạt.
- Bạn đợi cá nguội rồi gắp cá ra đĩa sẽ hạn chế vỡ cá. Món cá kho quả chay rất vừa vị và đưa cơm.
