Tình trạng hậu Covid-19 là gì?
Theo CDC Mỹ và WHO thì hậu Covid-19 là tình trạng bao gồm một loạt các triệu chứng (cả về thể chất và tinh thần) xảy ra trong hoặc sau khi nhiễm Covid-19 (thường trong vòng 3 tháng), tồn tại kéo dài ít nhất 2 tháng và không giải thích được bằng các chẩn đoán thay thế.
Tình trạng hậu Covid-19 có thể xảy ra ở những trẻ nào?
WHO cho biết hậu Covid-19 có thể xảy ra ở bất kỳ trẻ nào, kể cả những trẻ trước đó mắc Covid-19 mà không có triệu chứng.
Tình trạng hậu Covid-19 bắt đầu xảy ra khi nào?
Các triệu chứng của tình trạng này có thể xảy ra ngay từ ngày đầu tiên khi bắt đầu mắc COVID-19 rồi tồn tại kéo dài hoặc xuất hiện ở giai đoạn sau này.
Các biểu hiện của tình trạng hậu Covid-19 ở trẻ nhỏ
Vấn đề về hô hấp
Phổi là cơ quan thường chịu ảnh hưởng nhiều nhất bởi Covid-19. Các triệu chứng hô hấp kéo dài gồm ho, đau ngực, khó thở. Chúng có thể kéo dài 3 tháng hoặc lâu hơn.
Vấn đề tim mạch
Các triệu chứng của viêm cơ tim có thể xảy ra như đau ngực, khó thở, nhịp tim không đều, mệt mỏi.
Mùi và vị
Có khoảng ¼ trẻ em từ 10-19 tuổi bị thay đổi mùi, vị giác làm ảnh hưởng đến thói quen ăn uống và khiến trẻ không nhận ra một số mùi nguy hiểm (khói, khét khi cháy, chập điện,…).
Các vấn đề về thần kinh
Giai đoạn Covid-19 cấp tính có thể gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh. Trong một số trường hợp hiếm có thể dẫn đến đột quỵ hoặc viêm não. Với những trẻ từng mắc Covid-19 có thể có thay đổi nhỏ về chú ý, ngôn ngữ, vận động và tâm trạng.
Mệt mỏi về tinh thần
Những biểu hiện như đãng trí, giảm khả năng chú ý, học tập khó khăn hơn, đọc chậm lại, đọc ngắt quãng, đọc lặp lại nhiều lần, khả năng viết chậm hơn,… có thể xảy ra. Triệu chứng có thể trầm trọng hơn nếu trẻ căng thẳng, ngủ không đủ giấc.
Mệt mỏi về thể chất
Trẻ có thể dễ mệt mỏi hơn và sức chịu đựng khi hoạt động kém hơn, ngay cả khi không có các tổn thương về tim mạch hoặc hô hấp do vi rút gây ra.
Đau đầu
Đây là một triệu chứng phổ biến trong và sau khi mắc Covid-19. Ngủ đủ giấc, uống nhiều nước, ăn uống lành mạnh và hạn chế căng thẳng có thể giúp trẻ giảm bớt.
Sức khỏe tâm thần và hành vi
Covid-19 có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của trẻ. Đối với trẻ đang mắc các rối loạn, bệnh tâm thần/hành vi, việc phải nhập viện, cách ly, nghỉ học… có thể làm cho các triệu chứng trầm trọng hơn.
Hội chứng viêm đa hệ cơ quan ở trẻ em (MIS-C)
Biến chứng này hiếm gặp nhưng rất nặng, có nguy cơ dẫn đến tử vong, thường xảy ra từ 2-6 tuần sau khi mắc Covid-19. Nhiều cơ quan trong cơ thể bao gồm tim, phổi, thận, não, da, mắt, các cơ quan tiêu hóa... có thể bị tổn thương. Các biểu hiện bao gồm sốt dài hơn 3 ngày kèm theo: tổn thương da niêm mạc (nổi ban, đỏ mắt, môi đỏ, lưỡi đỏ như quả dâu tây, phù nề bàn tay, bàn chân); rối loạn tiêu hóa (đau bụng, tiêu chảy, nôn); suy tim (mệt, xanh tái, môi nhợt, tay chân lạnh)...
Các triệu chứng của bệnh tiểu đường
Đi tiểu thường xuyên, trẻ hay khát nước, nhanh đói, giảm cân, mệt mỏi, buồn nôn, nôn, đã được báo cáo ở một số trẻ em mắc Covid-19.
Tình trạng hậu Covid-19 kéo dài bao lâu và khi nào cần đi khám?
Những dữ liệu hiện tại chưa có đầy đủ để đánh giá hay dự đoán tình trạng hậu Covid-19 sẽ kéo dài bao lâu.
Theo WHO thì thời gian theo dõi trước khi chẩn đoán mắc tình trạng hậu Covid-19 thường là ba tháng sau khi trẻ mắc các triệu chứng đầu tiên.
Tuy vậy, nếu các triệu chứng ảnh hưởng nhiều tới trẻ hoặc những trẻ có bệnh lý nền hoặc trước đó mắc Covid-19 mức độ trung bình trở lên thì có thể đi khám sớm hơn. Lúc này trẻ sẽ được đánh giá mức độ nặng, tìm nguyên nhân của các triệu chứng hiện tại, mức độ hồi phục của Covid-19, phát hiện các biến chứng, điều chỉnh việc điều trị bệnh lý nền nếu cần… để có hướng khắc phục sớm.
