Tử cung có ba lớp: Từ ngoài vào là lớp màng bọc dính sát vào lớp cơ không thể bóc ra được (trừ phần màng ở mặt trước đoạn dưới khi có thai dãn dài ra có thể bóc được). Dưới lớp niêm mạc là lớp cơ (hay bắp thịt) của tử cung và trong cùng là lớp niêm mạc phủ toàn bộ mặt trong của tử cung, còn gọi là nội mạc tử cung.
Ở người phụ nữ, từ khi bước vào tuổi dậy thì, nội mạc tử cung phát triển nhiều và dày dần lên theo chu kỳ hàng tháng từ khi sạch kinh đến trước lần có kinh tiếp theo.
Lớp nội mạc tuyến hoạt động chịu nhiều biến đổi trong chu kỳ kinh nguyệt, và độ dày mỏng của lớp này sẽ thay đổi theo từng giai đoạn: sạch hai 3 ngày, rụng trứng, chuẩn bị hành kinh.
Hàng tháng, dưới tác dụng của hormon sinh dục nữ, nội mạc tử cung phát triển dày lên để sẵn sàng nhận trứng thụ tinh làm tổ. Khi sự thụ tinh không diễn ra, nội mạc tử cung sẽ tự bong ra và gây chảy máu hay còn gọi là hành kinh. Lớp tế bào bong đến đâu thì các tế bào ở lớp đáy lại bắt đầu phát triển để tạo nên lớp niêm mạc và lại tiến triển theo chu kỳ kinh nguyệt tiếp đó.
Khi có trứng đã thụ tinh về làm tổ, lớp này phản ứng do sự thay đổi nội tiết, nội mạc tử cung tiếp tục dày lên và trở thành lớp rất đặc biệt là màng rụng, cho phép phôi làm tổ và nhau thai phát triển. Những phụ nữ có niêm mạc tử cung mỏng thường khó thụ thai, hoặc thụ thai được lại dễ bị xảy do không nuôi dưỡng được phôi thai.
Để biết niêm mạc tử cung mỏng, dày, hay bình thường, cần căn cứ vào kết quả siêu âm, tương ứng với chu kỳ kinh nguyệt. Dưới đây là chỉ số bình thường của niêm mạc tử cung tương ứng với chu kỳ kinh nguyệt.
Niêm mạc tử cung phát triển theo các giai đoạn của chu kỳ kinh nguyệt như sau:
- Sau sạch kinh, niêm mạc tử cung thường từ 3-5mm.
- Giữa chu kỳ (khoảng rụng trứng), niêm mạc tử cung thường từ 8-12mm.
- Ngày cuối của chu kỳ, trước khi có kinh nguyệt, niêm mạc tử cung thường từ 12-16mm.
Độ dày thích hợp của lớp nội mạc để trứng đã thụ tinh làm tổ là từ khoảng 8-12mm. Nếu không thụ thai, niêm mạc tử cung sẽ bị bong tróc và có biểu hiện có kinh.
Như vậy nếu niêm mạc tử cung trong thời kỳ rụng trứng, đi siêu âm chỉ có độ dày dưới 6mm thì được coi là niêm mạc tử cung mỏng, gây khó thụ thai và nguy cơ sảy thai sẽ cao hơn.
