Thanh Lam sinh ra có cha là nhạc sĩ nổi tiếng Thuận Yến. Cô tiếp xúc với âm nhạc từ nhỏ và sớm bộ lộ năng khiếu. Cha mẹ đã định hướng cho cô theo học đàn tỳ bà nên đã giúp cô hình thành một phong cách âm nhạc riêng biệt. Thanh Lam được khán giả yêu mến gọi là Diva, 1 trong 4 Diva Việt Nam gồm Trần Thu Hà, Hồng Nhung, Mỹ Linh, Thanh Lam.
Nhưng càng ngày càng có nhiều ý kiến về phong cách âm nhạc của chị là "điên quá", "không tiết chế". Trước những ý kiến trái chiều về phong cách âm nhạc của mình, Thanh Lam cho hay: “Không phải tôi cố ý đâu, nhưng thể trạng tôi đã trào dâng như vậy. Thành ra nhạc sĩ Lưu Hà An cũng hay nhắc tôi nhẹ nhàng thôi".
Nữ diva cho biết chị cũng muốn mềm mại hơn như kỳ vọng của khán giả và cũng nhận nhiều đóng góp từ các đồng nghiệp để tiết chế cảm xúc khi trình diễn. Nữ ca sĩ nói chị đã cố làm sao để "yếu" nhất có thể.
Sinh thời nhạc sĩ Phú Quang từng nói Thanh Lam là ca sĩ hát hay nhất mà ông yêu mến nhưng "điên quá".
Thanh Lam là một ca sĩ từng hát trong nhóm Bồ câu trắng với ca sĩ Thái Bảo. Chị kể đó là thời sinh viên, đi hát chẳng nghĩ tới tiền bạc, chỉ được hát là vui.
Thanh Lam sau đó để lại ấn tượng khi hát solo qua nhiều ca khúc, đặc biệt Chia tay hoàng hôn, một sáng tác của chính cha chị, nhạc sĩ Thuận Yến. Khi nhắc về cha, Thanh Lam nghẹn ngào: “Trong cuộc sống, niềm tin là điều quý giá nhất. Và cha tôi tin vào con gái của mình". Nói về ca khúc Chia tay hoàng hôn - nhạc phẩm nổi tiếng của nhạc sĩ Thuận Yến, Thanh Lam tiết lộ ca khúc từng được Bảo Yến thể hiện thành công. Sau này khi "người đàn bà hát" lớn, nhạc sĩ mới để con gái trình diễn. Thanh Lam kể thêm: “Khi tôi bắt đầu hát, cha mới nói ông viết bài này lúc tôi nằm trong bụng mẹ".
Thanh Lam may mắn có cha rèn cho mình sự chăm chỉ trong âm nhạc, có mẹ quản lý cho nhiều năm. Thanh Lam kể về những ngày xưa nghèo khó: "Ngày trước nhà rất nghèo. Tôi thấy cha cứ ngồi bên cây đàn và hát trong đêm. Đó là điều ý nghĩa, nhắc tôi phải kiên định trong âm nhạc". Ngoài nhạc sĩ Thuận Yến, sự nghiệp của Thanh Lam còn gắn với loạt ca khúc của nhạc sĩ Thanh Tùng như Hoa tím ngoài sân, Giọt nắng bên thềm, Em và tôi... Thanh Lam nói rằng những bài hát của thầy cho chị một không gian để tôi được thỏa sức trên sân khấu, giống như con cá được thả dưới nước.