Gạo là thực phẩm thiết yếu trong ẩm thực của người Việt. Chúng ta ai cũng vo gạo xong rồi mới nấu. Vo gạo mục đích làm sạch bụi bẩn, đãi trấu mày bám lại trong gạo. Từng có thông tin vo gạo làm mất đi lớp vỏ cám tinh bột nên sợ mất chất dinh dưỡng tốt.
Nghiên cứu mói đăng trên The Conversation (Úc) cho thấy vo gạo có nhiều lợi ích. Nhiều người tin rằng vo gạo trước khi nấu có thể làm giảm lượng tinh bột của gạo nhưng nghiên cứu khẳng định điều đó không đúng. Khi vo gạo, nước vo sẽ có màu trắng đục đó là do những tinh bột tự do hình thành trong quá trình xay xát gạo để tách vỏ trấu. Tinh bột đó gọi là amyloza, bám trên bề mặt hạt gạo.
Một nghiên cứu của Đại học Kinh doanh và Công nghệ Bắc Kinh (Trung Quốc) được công bố mới đây cũng đã so sánh lợi ích của vo gạo sau khi nấu giữa 3 loại gạo là gạo nếp, gạo trắng hạt vừa và gạo thơm. Trong nghiên cứu này, mỗi loại gạo đều chia thành 3 nhóm là: không vo, vo 3 lần và vo 10 lần. Kết quả là dù vo hay không vo cũng không ảnh hưởng tới độ dính, dẻo cảu cơm sau khi chín. Độ dính dẻo của cơm không phụ thuộc vào amyloza mà phụ thuộc vào một dạng tinh bột khác gọi là amylopectin - loại này được hình thành trong quá trình nấu.
Do đó theo các chuyên gia thì nên vo gạo kỹ để giúp loại bỏ bụi bẩn, vỏ trấu, côn trùng và tạp chất. Điều này đặc biệt quan trọng khi quá trình xay xát và xử lý gạo ở một số nơi không được cẩn thận. Hơn nữa trong quá trình lưu thông gạo cũng có thể bị nhiễm hóa chất chống mốc nên cần vo kỹ để đảm bảo sạch sẽ.
Trong gạo cũng có thể có hạt vi nhựa nên vo gạo kỹ cũng giúp làm sạch hạt vi nhựa này. Hạt vi nhựa này hình thành do quá trình chứa đựng bảo quản gạo trong các bao bì bằng nhựa, và mọi bao bì nhựa đều có hạt vi nhựa. Thao tác vo gạo có thể giúp giảm đến 40% lượng hạt vi nhựa trong gạo. Thế nhưng vo gạo không làm sạch vi khuẩn mà chúng chỉ được tiêu diệt trong quá trình nấu chín. Bởi vậy khi nấu cơm bạn nên chú ý khâu vo gạo để làm sạch gạo. Ngoài ra khi chứa đựng gạo nên ưu tiên bao bì giấy, bao nhựa sạch, tránh để gạo lâu ngày.
Để làm sạch gạo trong quá trình, bạn nên cho gạo vào rá để vo thay vì cho luôn vào lòng nồi cơm điện để vo. Việc cho gạo vào rá sẽ giúp làm rơi xuống hạt mày, bụi trấu, hạt gạo mọt, gạo vỡ, bụi bẩn tốt hơn nên sẽ sạch hơn vo bằng nồi. Hơn nữa vo gạo bằng nồi còn làm nhanh hỏng lớp chống dính của nồi cơm điện.
